
In gesprek met theaterpedagoog, jeugdsocioloog en voormalig lector Opvoeden voor de Toekomst Dr. Maike Kooijmans. Over Opvoeding en Onderwijs, Veerkracht en pedagogische vrijplaatsen. Het is een krachtig verhaal over participatieve pedagogiek, improvisatie, en de kracht van samen delen en overwinnen. Een herinnering dat wij als opvoeders niet alles hoeven te bepalen, maar juist ook mogen volgen en faciliteren, zodat jongeren de ruimte krijgen die ze nodig hebben om te groeien.
Onderwerpen
Wat is een theaterpedagoog en jeugdsocioloog?
Van Theater naar Jeugdzorg
HBO en Theaterschool
De Talentologie Ontwikkeld
Talent van de Straat
Het Dramaturgisch Model van Gofman
Talentdiscriminatie
Alternatieve Aanpakken
Het Onderwijs als Meetinstrument
Uitdagingen en Motivatie
Opvoeden voor de Toekomst
Pedagogische Vrijplaatsen
Jeugdparticipatie
Autonomie, Verbondenheid en Vaardigheden
De Rol van Opvoeders en Onderwijzers
Vrijplaatsen op Microniveau
Uitgelicht: Veerkracht en Talentologie.
Veerkracht is het vermogen van jongeren om zich staande te houden, zich aan te passen en zich positief te ontwikkelen in een snel veranderende en soms moeilijke wereld, ondanks tegenslagen en uitdagingen. Dit vermogen is niet alleen het resultaat van persoonlijke eigenschappen zoals doorzettingsvermogen en motivatie, maar ook van de sociale en systemische hulpbronnen waar jongeren op kunnen terugvallen.
Veerkracht ontwikkelt zich in de interactie tussen het individu en zijn omgeving. Naast individuele kracht is het essentieel dat jongeren toegang hebben tot steun van hun sociale netwerken, zoals gezin, school, vrienden en maatschappelijke instellingen. Deze sociale veerkracht helpt jongeren om hulp te zoeken, nieuwe energie te vinden en zichzelf te herstellen na moeilijke periodes.
Een belangrijk aspect van veerkracht is dat het jongeren ondersteunt in hun identiteitsontwikkeling, waardoor ze een samenhangend en positief zelfbeeld kunnen vormen. Daarbij spelen volwassenen een cruciale rol. In plaats van regie te voeren of problemen voor jongeren op te lossen, dienen opvoeders en begeleiders veerkracht te versterken door te faciliteren, ondersteunen en begeleiden. Zij bieden steun, rolmodellen en inspiratie, waardoor jongeren hun eigen kracht en zelfvertrouwen vergroten.
Het vergroten van veerkracht gebeurt door een ondersteunende houding waarin jongeren worden gestimuleerd hun talenten te ontwikkelen en hulpbronnen – zowel binnen zichzelf als in hun omgeving – aan te spreken. Veerkracht is dus een dynamisch proces van persoonlijke ontwikkeling én sociale interactie, waarbij jongeren, hun omgeving en maatschappelijke structuren samen bijdragen aan het omgaan met uitdagingen en het positief vormgeven van hun eigen identiteit.
Talentologie
Talentologie van Kooijmans is een optimistische, krachtgerichte pedagogiek die jongeren helpt zichzelf te ontwikkelen door hun talenten centraal te stellen, in plaats van hun problemen. Het is een uitnodiging aan opvoeders en professionals om vooral te kijken naar wat jongeren wél in huis hebben.

Quotes
“Door theater als medium te gebruiken, kunnen kinderen en jongeren hun stem leren kennen en beter begrijpen.”
— Over de creatieve kracht van theaterpedagogiek.
“Het is echt de kunst van jouw als docent die bepaalt waar dan die plek is en hoe ze daar zich moeten gedragen. Maar het moet wel jeugdparticipatief zijn.”
— Dit benadrukt de waarde van eigenaarschap en jeugdparticipatie bij het creëren van vrijplaatsen.
“Door dat met elkaar te overwinnen en aan te gaan, ontstaat er heel veel positieve energie.”
— Een krachtige quote over de kracht van samenwerkingsproces en gezamenlijke overwinningen.
“Jongeren hebben begeleiders nodig die soms als rolmodel, inspirator, adviseur, of bemiddelaar optreden, maar ook om voor inspiratie te zorgen. De volwassenen hebben een bepaalde wijsheid of kennis die kinderen nog aan het zoeken en groeien zijn.”
— Over de waarde van de rol van volwassenen in het begeleiden van jongeren.
“Als jongeren meer aangesproken worden op hun eigen aspiraties en talenten, is dat een basis voor positieve identiteitsontwikkeling.”
— Over de kracht van talentgerichte benaderingen.
Video
Spotify
Bronnen