Ma-ai is een belangrijk concept in de vechtkunst en geeft de ruimtelijke relatie aan tussen jou en je tegenstander. De positie van waaruit het gemakkelijk is aan te vallen of jezelf te verdedigen. Maar ma-ai beschrijft niet alleen de fysieke afstand, maar ook de emotionele ervaring van de ruimte tussen jou en de tegenstander. Als je veel zelfvertrouwen hebt dan kun je de ruimte als te groot ervaren en wil je die verkleinen. Als ik bang ben kan ik de afstand tussen mij en de tegenstander snel als te klein ervaren. Hier zie je de prachtige mogelijkheden voor toepassing van Ma-ai in coaching en therapie. Denk aan Ik en de Ruimte, Ik en de Ander en de opbouw van fysieke afstand van trefspelen naar stoeispelen enz.
Afstand houden nu!
Pas veel later bij de Politie kwam dit opnieuw tot leven. Als er een kreet is die vaak gebruik wordt dan is het wel ‘afstand houden’! In situaties van fysieke agressie en geweld wil je als politieagent dat de potentiële agressor op veilige afstand blijft. Tegelijk is het voor een fysieke aanhouding weer cruciaal om heel dichtbij te komen. Kortom, Ma-ai is een vaardigheid met hele real life consequenties.
De leegte als mogelijkheid
Chris de Jongh schrijft (1) dat Ma-ai is samengesteld uit twee elementen die “poort” en “zon” symboliseren. Wat het karakter eigenlijk weergeeft is de zon die tussen de kieren van de gesloten poort door te zien is. Anders gezegd: hoe goed de poort ook gesloten is, er is altijd ruimte waarlangs het zonlicht binnen kan dringen. Het is deze kier die de straal zonlicht mogelijk maakt. Zo is de leegte de ruimte tussen jou en de tegenstander die de actie mogelijk maakt.
Ma-ai, kunst en wonen
Chris de Jong schrijft prachtig over Ma-ai en de relatie met kunst en wonen: ”In traditioneel Japanse huizen vind je in de huiskamer aan één zijde van de kamer een lege ruimte. Dit is de plaats waar een schilderij of een vaas wordt geplaatst. De leegte van deze ruimte brengt de (kunst)objecten tot leven. Op dezelfde manier schept de leegte van het glas de mogelijkheid om het te vullen, of maakt de leegte van de kamer het mogelijk om erin te leven en om die in te richten. Het is de leegte van de ruimte die belangrijk is. Terwijl we niets wensen, terwijl we denken dat er niets is, is er toch iets. Je zou kunnen stellen dat in budo, als uiting van de oosterse beschaving, de leegte wordt ervaren als de ruimte die gelegenheid biedt om te scheppen.
1. https://lnkd.in/eZKSkkjk
2. Masciotra, D., Ackermann, E. & Roth, WM. “Maai”: The Art of Distancing in Karate-Do Mutual Attunement in Close Encounters. Journal of Adult Development 8, 119–132 (2001). https://lnkd.in/e9R2c9R6