“Binnen het onderwijs vindt meer plaats dan alleen maar doelgericht leren en zelfdeterminatie”(1). ALO en Politie collega Gert Jan van Dokkum is een van mijn favoriete denkers over bewegingsonderwijs maar ook politie-onderwijs en didactiek. En een geweldig lesgever. In ‘het wezen van onderwijs’ bekijkt hij de zelfdeterminatie theorie en gepersonaliseerd onderwijs eens van een kritische kant’. Een paar zinnen uit het artikel om over na te denken:
“De Franse Filosoof Levinas beschrijft in zijn hoofdwerk Totaliteit en oneindigheid (1961) een alternatief voor de ego-gecentreerde kijk in het Westerse denken, die ook in de zelfdeterminatie verscholen ligt. Het ego wil en het Ego verlangt”.
“Als we het wezen van onderwijs goed begrijpen kunnen we stellen dat er geen zinvolle zelfdeterminatie mogelijk is zonder de ander die een beroep op mij doet en mij ter verantwoording roept”.
““Tja, de leerdoelen zijn niet allemaal gehaald, maar ongelofelijk hoe die kinderen met elkaar gestoeid hebben,fair en hard tegelijk en aan het einde van de les wilden ze niet eens stoppen. Melanie en Daphne vonden het aanraken natuurlijk niet leuk, maar die heb ik eerst maar met de bokshandschoenen aan laten rommelen totdat ze die zelf uitdeden. Ik heb ze uiteindelijk moeten beloven om vrijdag ook nog met ze te gaan stoeien… Ik kijk dan nog wel even hoever ik kom met die kanteltechnieken of misschien dat ik gewoon weer doorpak op vandaag. Deze stoeiles was zeker een 8 op de Schaal van Oerlemans!”
“Als de samenleving verandert moet het onderwijs natuurlijk ook veranderen maar de richting waarin er veranderd dient te worden volgt nooit logisch uit het eerste gegeven. Ter illustratie: Als de samenleving steeds individualistischer wordt, betekent dit niet per se dat het onderwijs ook individualistischer hoeft te worden. Je zou net zo goed kunnen beargumenteren dat we ons in het onderwijs dan juist meer zouden richten op collectieve waarden zoals bijvoorbeeld elkaar ontmoeten, samenwerken en zorgen voor elkaar”.
“voorkomen dat we ons blind in vreemde onderwijsvormen storten zoals bijvoorbeeld in een te ver doorgevoerde vorm van gepersonaliseerd-leren waarbij elke leerling aan de eigen laptop een eigen leerprogramma volgt met een online studiecoach en een geautomatiseerde FAQ list, met computer-ingeregelde pauzes waarin de leerling fysiek actief mag worden om dan het persoonlijk beweegprogramma te volgen met eigen opdrachten voor het bewegen en waarin uiteraard ook nog ruimte is om persoonlijke challenges aan te gaan. Hiervoor kan de leerling dan weer instructiefilmpjes downloaden om vervolgens de gefilmde bewijslast van de vorderingen via het online sportfolio aan de docent aan te bieden. Het is een typisch voorbeeld van e#iciënt, maar zielloos en mijns inziens onwenselijk onderwijs eenvoudigweg omdat het het wezen van onderwijs ontkent”
Gertjan van Dokkum. Een kijkje in het wezen van onderwijs KVLO NIEUWS | 15 JUNI 2022.