Ontwikkelen adaptieve expertise (2)

Professionals die in staat zijn hun routines aan te passen wanneer de omstandigheden daarom vragen, worden adaptieve experts genoemd. Om dit te kunnen, moeten zij abstract kunnen redeneren. Ze moeten (1) het principe uit eerdere taken begrijpen, (2) de kern daarvan abstraheren, en (3) het principe toepassen bij nieuwe taken.

Adaptieve experts beschikken dan ook over meer theoretischer en abstractere kennis waardoor ze een betere transfer naar andere situaties kunnen maken.

Voor adaptieve expertise willen we zoals gezegd de lerende leren te ‘abstraheren’, d.w.z. dat ze principes leren begrijpen en generaliseren naar nieuwe situaties.

Dit doen we doorgaans door te werken met concrete voorbeelden. Daarmee kun je een principe uitleggen en laten zien hoe het gebruikt wordt.  Concrete voorbeelden hebben echter als nadeel dat mensen deze uit hun hoofd kunnen leren, waardoor er geen transfer is.

De aanbeveling van emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie Paul A. Kirschner is Paul Kirschner is om niet alleen concrete voorbeelden te geven. Maar langzaam een overgang te maken van concrete voorbeelden naar meer abstracte representaties.  

Je begint met concrete voorbeelden, vervangt daarna concrete voorbeelden door meer abstracte informatie en gaat tenslotte helemaal over op (het begrijpen van) de abstracte principes. Deze leerstrategie noem je ‘concreteness fading’.  

Bron
1. Carolina Kuepper-Tetzel. Concreteness Fading: A Method To Achieve Transfer
2. Erik Hein: intro adaptieve versus routine expertise