Nemen leerlingen en lerenden niet een te centrale plaats in het hedendaagse onderwijs in? Is dit een uitdrukking van een EGOlogische wijze van denken over de mens in de wereld? Volgens onderwijs filosoof Biesta is dat wel zo.
Hij stelt de vraag of we het zelf/ik niet teveel in het centrum van de wereld en het onderwijs hebben gezet en dat alles draait om het aansluiten op de leerbehoeften van dat ‘grote ik’.
De leraar is getransformeerd van ‘sage on the stage’ (bron van kennis en wijsheid) tot ‘guide on the side,’ (faciliteert de lerende) en volgens sommigen zelfs tot ‘peer at the rear,’ (lerende tussen de lerenden).
Het IK als centrum
Dit alles heeft ‘de leerling’ naar het centrum van het onderwijs gebracht en de leraar naar de zijlijn – coach, facilitator, medeleerling, vriend, kritisch of anderszins, maar bijna nooit leraar.
En het heeft de indruk gewekt dat onderwijzen dat is verouderd, ongewenst en volgens constructivistisch ‘dogma’ zelfs onmogelijk.
De drie geschenken
Biesta denkt dat lesgeven echter drie geschenken heeft waarin niet alles om de lerende en zijn behoeften draait. Het eerste geschenk spreekt mij het meeste aan:
The first gift of teaching: Being given what you didn’t ask for
Als docent geef je leerlingen ook waar ze niet om vragen omdat leerlingen niet eens weten waarna ze kunnen vragen. Als je niet weet wat er te koop is kun je er immers niet naar vragen. Is daar juist onderwijs niet voor? Kennis en vaardigheden aan te bieden waar ze niet zelf om maar die wellicht toch belangrijk kunnen zijn? Net als een dokter niet alleen patiënten geeft waar ze om vragen, maar ook waar ze niet om vragen maar wel nodig is.
Quotes
One way to understand the current ‘crises’ we are encountering is that this self-positioning of the self has gone too far, and not just has reached its limits but is encountering limits—first and foremost the limits the planet imposes upon us, but also the limits which the existence of other human beings and our existence with other human beings imposes upon us.
….where contemporary learner-centred education thinks that it has successfully ‘overcome’ teaching, is an explicit expression of self-centred or ego-logical ways of thinking and doing.
All this suggests a different possibility and perhaps even a different future for moral education, one where moral education is neither reduced to strong moral socialisation—the enactment of teaching as control—nor left entirely to ‘learners’ and their ‘learning’ on the mistaken assumption that freedom is the total absence of control.
The shift from teaching to learning is itself not entirely without reason. It is a response to authoritarian forms of education in which teaching is enacted as a form of control—and there are still too many of those practices around, including those that may look benign.
The shift from teaching to learning is also a response to rather poor and unimaginative educational practices that are nowadays often referred to as traditional, didactic or transmissive teaching, although these three qualifications are misleading in my view.
And the shift from teaching to learning is also the result of the influence of constructivist theories of learning and socialcultural approaches to education that all, in some way, argue that everything hangs on the activities of ‘the learner’, with or without some scaffolding.
Gert Biesta (2020) The three gifts of teaching: Towards a non-egological future for moral education, Journal of Moral Education,